در روز چهارشنبه مورخ بیستم آذر ماه دانشجویان رشته مهندسی و علم مواد بازدیدی از شرکت متالورژی پودر ایران واقع در شهر صنعتی البرز قزوین داشتند.
بازدید مذکور با حضور 12 فرد که شامل 1 دانشجوی دکتری، 8 دانشجوی کارشناسی ارشد و 3 دانشجوی کارشناسی بود حدود هفت و نیم ساعت به طول انجامید.
در این بازدید آقای مهندس غیاثی مسئولیت برگزاری بازدید را برعهده داشتند و کلیه هماهنگی‌های بازدید توسط مرکز کارآفرینی دانشگاه صنعتی شریف و همکاری انجمن علمی دانشکده مهندسی و علم مواد دانشگاه صنعتی شریف صورت گرفت.
مجتمع متالورژی پودر ایران با حدود 180 پرسنل، تنها تولید کننده پودر آهن در ایران و خاورمیانه می‌باشد. این مجتمع محصولات متنوع پودر آهن برای مصارف مختلف تولید می‌نماید.
این مجموعه پودر برنز و چند نوع پودر آلیاژی از قبیل پودر آهن نیکل‌دار و آهن مولیبدن‌دار نیز تولید می‌نماید .علاوه بر تولیدات فوق مجتمع مذکور یکی از تولید کنندگان طراز اول قطعات مختلف به روش متالورژی پودر می‌باشد. این قطعات شامل قطعات دقیق در صنایع مختلف مانند صنعت خودرو سازی، ماشین آلات کشاورزی و صنایع لوازم خانگی می‌باشد.
بازدید از شرکت متالورژی پودر ایران ابتدا از بخش ذوب و تهیه پودر آغاز گردید؛ در این بخش ابتدا از مواد شارژ ذوب کوره بازدید صورت گرفت؛ این شرکت از قراضه‌های ورق برای ذوب و در نهایت تهیه پودر آهن استفاده می‌کند که از محاسن ویژه آن هزینه مناسب و در عین حال خلوص بسیار بالای شارژ نسبت به سایر شارژهای ممکن می‌باشد. در بخش تهیه ذوب این مجموعه از کوره قوس الکتریکی بازی (و نه اسیدی) استفاده می‌شود؛ براساس این نوع انتخاب فرآیند در واقع میتوان بیان داشت که کیفیت و خلوص بسیار بالای پودرهای تولیدی برای این مجموعه بسیار اهمیت دارد چراکه در صورت استفاده از کوره با نسوز و سرباره اسیدی اگرچه هزینه‌های تولید کاهش می‌یافت و حاشیه سود شرکت افزایش داشت اما کیفیت نیز به هیچ وجه مشابه محصولات فعلی شرکت نبود. در فرآیند ذوب و تصفیه در این مجموعه به کم بودن مقادیر منگنز، سیلیسیم، گوگرد، فسفر و … کمتر از حد استاندارد بسیار توجه می‌شود که در بخش آزمایشگاه بر این مسئله نظارت جدی و دقیقی نیز صورت می‌گیرد.
مذاب تصفیه شده و کشته شده در نهایت به روش اتمایزینگ آبی به صورت پودرهای مرطوب تبدیل می‌شود و سپس در کوره‌های دوار مناسب خشک می‌گردد. در پودر موجود در این مرحله به دلیل فرآیند خشک کردن انجام شده مقداری اکسید سطحی شکل می‌گیرد که برای رفع آن از کوره‌های اتمسفر احیایی استفاده می‌شود.
محصول موجود در نهایت توسط آسیاب‌های گوناگون خردایش و سرند شده تا به سایز مناسب کارکردهای گوناگون برسد. در انتهای این بخش پرسش و پاسخی میان دانشجویان و مهندس شرکت نیز صورت گرفت و مروری بر انواع روش‌های آلیاژسازی به روش متالورژی پودر در دنیا و این شرکت صورت گرفت.
پس از اتمام بازدید از بخش تولید پودر از بخش قطعه سازی نیز بازدید صورت گرفت. در بخش قطعه سازی ابتدا محاسبات گوناگون مورد نیاز فرآیند تولید قطعه مانند توزیع اندازه ذرات مورد نیاز، ابعاد قالب، جریان یابی پودر و … صورت می‌گیرد؛ سپس پودرهای تولید شده و افزودنی‌های آن در مخزنی مخلوط شده و در سیستم‌های فیدر برای ورود به قالب‌های پرس آماده می‌شوند؛ در نهایت پس از پرس و شکل گیری قطعه خام، این قطعه در کوره‌های تونلی زینتر می‌شوند و در اتمسفر غیر اکسنده خنک می‌شوند تا احتمال اکسایش در فرآیند تولید قطعه وجود نداشته باشد.
از نکات قابل توجه در طراحی مشخصات زینتر هر قطعه توسط این مجموعه توجه به مسائل مهندسی فاز شناسی و سرعت نفوذ در فازها و همچنین در صورت نیاز توجه به فرآیند زینتر در فاز مذاب است؛ این موارد نشان از توجه متخصصان این شرکت به مسائل فنی داشته و در حقیقت از نظر فنی طراحی‌های گوناگون را با توجه به امکانات موجود در نظر می‌گیرند.
پس از فرآیند زینتر شدن برای اطمینان از دقت ابعادی قطعات، فرآیند سایزینگ نیز صورت می‌گیرد. در صورت نیاز و یا درخواست سفارش دهنده نیز پولیش کاری، عملیات حرارتی‌های گوناگون و همچنین کبودکاری می‌تواند صورت گیرد.
در نهایت از بخش آزمایشگاه‌ها و کنترل کیفی شرکت بازدید صورت گرفت و با انواع روش‌ها و امکانات مناسب مجموعه در زمینه متالورژی پودر آشنایی صورت گرفت.
امید است مجموعه متالورژی پودر ایران بتواند با استفاده از محصولات با کیفیت بالای خود راه‌های صادراتی را نیز بیش از پیش طی نماید و ارزش این مجموعه برای همگان روشنتر از گذشته گردد.
