“ریورس پیچ” عنوان رویدادی بود که در راستای یازدهمین جشنواره‌ی کارآفرینی و توسعه‌ی کسب‌و کار شریف ( VC CUP ) روز یکشنبه 26 آبان، در دانشکده‌ی انرژی دانشگاه شریف با حضور دانشجویان، استادها و مسـئولین مجموعه‌ی حامی این دوره، دیجی‌کالا نکست، برگزار شد.
این سلسله دوره‌ها در سه بخش ایده، استارتاپ و طرح کسب و کار اجرا می شوند و در تلاش‌اند صاحبان ایده را با چالش‌های مختلف موجود در صنعت و نیازهای روز بازار آشنا کرده و با وصل کردنشان به سازمان‌‌‌‌‌ها، شرکت‌ها و صاحبان سرمایه در مسیر تجاری سازی ایده به آنها کمک کنند و به فرآیند تبدیل دانش به ثروت، شتاب مضاعف بدهند.
برنامه با صحبت‌های مدیر ارتباط با صنعت دانشگاه، آغاز شد.
جناب مختاری در ابتدا خرسندی خود از اجرای چنین رویدادهایی را بیان کرد و برنامه ریزی‌های انجام شده در این حوزه را به عنوان نشانه‌ی خوبی از حرکت به سمت ساختن دانشگاه نسل سوم، تحسین کرد و در توضیح مفهوم “دانشگاه نسل سوم”، دانشگاهی را توصیف کرد که فارغ‌التحصیلان آن به جای جویای کار بودن، کارآفرین و جویای تیم کاری هستند، بازارمحور و اشتغال زاست و در نهایت فعالیت‌هایش منجر به ثروت آفرینی می‌شوند.
وی در مورد فعالیت های دانشگاه شریف در این حوزه، در مرحله ی اول به موارد زیر اشاره کرد:
- تغییر جنس فعالیت‌ها از دغدغه‌ها یا علایق شخصی عده ای محدود
- سلسله برنامه‌های هدفمند و برنامه ریزی شده و ساختارمند و منطبق بر نیاز روز اشاره کرد.
که اقدامات بسیار ارزشمندی به حساب می آیند.
در راستای همین موضوع، بخش‌های مختلف دانشگاه از جمله آموزش، پژوهش و فناوری باید به صورت جهت دار منابع، بودجه و نیروهایشان را تقسیم بندی کرده و روی بخش‌هایی که بیشتر مورد نیاز جامعه هستند، بیشتر تمرکز کنند.
در این زمینه می توان گفت دانشگاه شریف بهترین دانشگاه کشور است، اما این کافی نیست و دانشگاه باید تلاش کند میزان اثرگذاری خود در جامعه را بیشتر کند.
برای تحقق این موضوع، مهم است دانشگاه و مسئـولان با زبان صنعت آشنا باشند و رویه‌ی خود را از روش‌های کار سنتی به روش‌های مدرن‌تر مانند تشکیل صندوق سرمایه گذاری مشترک، ورود به شکل وی سی و … تغییر دهند.
در آخر هم در مورد “منطقه ی نوآوری شریف” توضیحاتی داده شد که محدوده‌ی اطراف دانشگاه و محله‌ی طرشت است که تشکیل شده از شرکت‌های دانش بنیان در حال همکاری با دانشگاه که یک اکوسیستم مناسب برای فعالیت در این زمینه فراهم می کند است .دسترسی آسان شرایط را برای افراد شاغل در این شرکت‌ها که درصد بالایی از آنها دانشجو هستند، راحت‌تر هم می‌کند.
وی گفت که هماهنگی‌هایی برای ساخت شرکت‌های بیشتر به جای باغ‌های طرشت انجام شده است و به وجود آمدن یک سیلیکون‌ولی ایرانی تحت عنوان “شریف ولی” در دور از ذهن نیست و از شرکت‌های دانش‌بنیان با پشتوانه‌ی علمی قوی جهت استقرار در این منطقه استقبال می شود.
در ادامه ی برنامه، از رئیس هیئت مدیره‌ی مجموعه‌ی “دیجی کالا نکست” دعوت شد تا در مورد جهت فعالیت‌هایشان، علت شرکت مجموعه در این رویداد و لزوم همکاری با دانشگاه و نحوه ی آن را توضیح دهد.
رحمانی، با دیجی کالا شروع کرد؛ شرکتی که خانه‌ی 30000 کسب و کار و فروشنده است و 90 درصد بازار خرده فروشی آنلاین کل کشور را در دست دارد. اما کل این بازار تنها 1.5 درصد میزان خرید کل کشور است. به همین دلیل تیم دیجی کالا تصمیم گرفته است در زمینه‌های دیگری هم سرمایه گذاری کند.
با توجه به این که این تیم، آینده‌ی بازار و تجارت را در اقتصاد مجازی و تجارت بر اساس هوش مصنوعی می‌بیند، تصمیم گرفته است که این سرمایه گذاری در حوزه‌های دانش بنیان و روی استارتاپ‌هایی باشد که تکنولوژی جدید ایجاد می کنند و تجارت را با ایده‌های فناورانه‌ی جدید ارتقا می‌دهند. این تکنولوژی فقط در زمینه ی اپلیکیشن‌ها و سایت‌ها و فضای مجازی کاربرد ندارد، بلکه در روش‌های تولید نوین و هوشمندسازی خطوط تولید هم بسیار مفید است و در صورت عدم بهره گیری از آن، توان رقابت در بازار بین المللی از لحاظ قیمت و کیفیت از ما گرفته می شود.
در ادامه، رحمانی استارتاپ‌های مورد نظر مجموعه‌ی دیجی کالا نکست را یک استارتاپ نسل سوم معرفی کرد. استارتاپ نسل اول به گونه‌ای است که سعی دارد خلا‌های موجود در بازار و جامعه را پر کند، مثل برنامه‌های اسنپ، چنگال و … .
استارتاپ نسل دوم سعی دارد روش انجام مسائلی که حل شده‌اند را بهبود ببخشد، مثل الکترونیکی کردن بخش‌های مختلف جامعه. اما در مقابل استارتاپ نسل سوم به جای استفاده‌ی صرف از تکنولوژی، به دنبال تولید آن است. در این نوع از استارتاپ چون در فضای مجازی هستیم، فارغ از حوزه‌ی کاری تعریف شده، از همان ابتدا رقبا بین المللی هستند و رقابت بسیار گسترده. البته موفق شدن در این رقابت سنگین، با تکیه بر توانایی‌ها و پتانسیل‌های موجود و تبدیل کردن ایران به یکی از قطب‌های تکنولوژی جهان کاملا امکان پذیر و در دسترس است.
در زمینه‌ی هوش مصنوعی، ایران، بین تمام کشورهای جهان شانزدهمین و بین کشورهای اسلامی، اول است. اما در عمل اینطور به نظر نمی آید. دلیل آن هم واضح است؛ این علم در ایران فقط روی کاغذ و در قالب مقاله و پژوهش است و به عمل نمی‌رسد که نداشتن اعتماد به نفس و خودباوری کافی، یکی از مهم ترین دلایل آن است.
همه‌ی ایده پردازان و محققان و همچنین سرمایه گذاران باید توجه داشته باشند که ایجاد کردن یک تفاوت بسیار کوچک و افزایش کیفیت به میزان کم می تواند باعث افزایش فروش و سود به میزان خیلی بالا شود و نباید طرح‌ها را به دلیل کامل نبودن کنار گذاشت. همچنیین باید توجه شود که در اقتصاد تنها عامل تعیین کننده، کالا یا سرویس نیست و قیمت تمام شده، مسایل روان شناختی، فرهنگی و … هم در ارائه‌ی محصول اثرگذارند و ما می‌توانیم با بهره گیری از هر یک از این مولفه‌ها، رتبه‌ی خود را در بازار جهانی ارتقا دهیم.
وی در آخر گزارشی از فعالیت‌های این مجموعه طی 8 ماه اخیر داد که شامل تشکیل 9 استارتاپ، آموزش 960 نفر و برگزاری رویدادهای مختلف بود و اضافه کرد محل فعالیت مجموعه، بسیار نزدیک دانشگاه (در نزدیکی ایستگاه متروی بیمه) است و پذیرای دانشجوهای مشتاق.
در ادامه، صالحی، یکی دیگر از اعضای تیم، کمی موضوع را روشن‌تر کرد و ماهیت مجموعه را به طور کامل توضیح داد.
او تیم را تحت عنوان یک مجموعه‌ی استارتاپ‌ساز که شتاب‌دهنده یا سرمایه گذار صرف نیست و مستقلا تیم تشکیل می دهد و ایده را به تیم تزریق می کند و به تیم‌ها امکان رشد و توسعه می‌دهد، معرفی کرد. فعالیت‌های اصلی این مجموعه در سه زمینه‌ی راه اندازی استارتاپ‌ها به شیوه‌ی توضیح داده شده، برگزاری کارگاه‌ها، کمپ‌ها و رویدادها و فعالیت‌های تحقیقاتی هستند که حوزه‌ی تحقیق شامل بررسی طرح‌های پایان‌نامه‌های دانشجویی و یا پژوهش‌های مستقل در حوزه‌های لوجستیک، تجارت الکترونیک، فضای ابری و iot است.
بعد در مورد اولین کمپ استارتاپ که تابستان امسال در مرکز نوآوری دیجی کالا برگزار شد و خروجی آن صحبت کرد که صحبت هایش حاکی از نتایج خوب و مورد قبول بود و تیم‌هایی که هم اکنون در حال توسعه‌ی ایده‌های مطرح شده‌ی خود در کمپ هستند، گواه این ادعا هستند. در آخر هم از افراد با انگیزه و علاقه‌مند دعوت شد که در کمپ بعدی که 9 آذر شروع به کار خواهد کرد، شرکت کنند.
البته به این نکته بسیار تاکید شد که دانشجوها این فرصت را صرفا به شکل یک مسابقه یا سرگرمی کوتاه مدت نگاه نکنند و با برنامه ریزی و اهداف بلندمدت وارد این برنامه شوند، چراکه تمام مراحل کار کاملا جدی است و به طور منظم برنامه ریزی شده است و اهداف بزرگی دارد که بسیار فراتر از یک جایزه یا یک نکته ی مثبت در رزومه ی فرد است. توضیحات تکمیلی در مورد جزئیات کمپ را بهزادی فر، یکی دیگر از اعضای پرانگیزه و جوان تیم ارائه داد.
کمپ هوش مصنوعی برنامه ای 12 هفته ای است که در 4 هفته‌ی اول آن افراد با مقدمات کار، مهارت‌های کارگروهی، تیم سازی و الزامات فعالیت در چنین بسترهایی آشنا می‌شوند. سپس چالش مدنظر به طور دقیق برای آنها توضیح داده می‌شود و طی یک پروسه‌ی سنگین هشت هفته‌ای باید طرح خود برای حل چالش را آماده کرده و در پایان هفته‌ی دوازدهم به داوران ارایه دهند و پس از تایید داوران مراحل عملی کردن ایده و تجاری سازی طرح به پشتوانه‌ی دیجی کالا انجام می شود.
در این بین کسانی که نتوانند در زمینه ی هوش مصنوعی و حل چالش‌ها موثر باشند، به تیم منابع انسانی دیجی کالا معرفی می‌شوند تا کار دیگری متناسب با توانایی‌هایشان برای آنها در نظر گرفته شود.
هدف نهایی برگزاری این کمپ، به وجود آمدن شرکت‌هایی از دل همین تیم‌ها است که بتوانند هوش مصنوعی را به عنوان یک سرویس به شرکت‌های دیگر ارائه دهند و در واقع، مولد تکنولوژی باشند.
سوژه‌های دقیق کمپ تابستانه، بات مکالمه‌ی هوش مصنوعی، جستجوی تصویری، سرویس NLP و سیستم تعیین مسیر بهینه‌ی ماشین‌های تحویل بار بود.
در کمپ بعدی که به زودی شروع خواهد شد، 9 چالش در نظر گرفته شده است که عبارتند از:
1) سیستم قیمت گذاری فعال که با توجه به وضعیت بازار، میزان عرضه و تقاضا، میزان موجودی کالا و سایر مولفه‌ها در هر بازه ی زمانی مناسب ترین قیمت برای کالا را پیشنهاد می دهد.
2) شناسایی تخلف و دزدی در حوزه های تبلیغات مجازی و پرداخت الکترونیک
3) سیستم آنالیز و تحلیل کامنت هوشمند با توجه به حجم بسیار زیاد کامنت‌ها در روز در سایت دیجی کالا
4) تبدیل گفتار به نوشتار و نوشتار به گفتار به منظور کاهش بار کاری مرکز پشتیبانی
5) مدیریت محصولات غذایی که با توجه به حساسیت بالا و تاریخ انقضاهای پایین، مدیریت موجودی و محل و نحوه ی نگهداری آنها می تواند بسیار چالش برانگیز باشد.
6) مدیریت ناوگان حمل و نقل در زمینه ی نحوه ی چینش بهینه ی بار در ماشین های تحویل بار
7) تولید محتوا و بررسی و تحلیل محتوای وارد شده در سایت با توجه به این که شرکت های بسیار زیادی عضو دیجی کالا هستند و هر کدام به صورت مستقل محتوای مورد نظر خود را وارد سایت می کنند که راستی آزمایی و بررسی همه ی آنها در بازه ی زمانی کوتاه توسط نیروی انسانی، کار بسیار مشکلی است.
8) پردازش ویدیو و تصویر در راستای همان مسئله ی مطرح شده در قسمت تولید محتوا
9) یافتن و جلوگیری کردن از نشر داده‌های تکراری که باعث سردرگمی مشتری‌ها و به هم خوردن نظم سایت می‌شود.
در اکثر موارد به جز موارد 6 و 7 و 9 استارتاپ‌ها و برنامه‌هایی در سطح جهانی وجود دارند که در درجه اول نیاز به بومی سازی و پس از آن نیاز به ارتقا یافتن دارند. برنامه‌های در نظر گرفته شده در کمپ‌ها به منظور توانمند کردن افراد برای فعالیت در چنین حوزه‌هایی انتخاب شده‌اند.
تیم دیجی کالا امیدوار است دانشجویان دانشگاه شریف بتوانند در حل شدن این مشکلات موثر باشند. تا دهم آذرماه فرصت دارید ایده‌های خود را ارسال کنید و احتمالا مسیری جدید در زندگی‌تان رقم بزنید.